Participatie en maatschappelijke ondersteuning

Arnhem richt zich op een sterkere deelname - waar mogelijk geheel op eigen kracht - van de Arnhemse burger aan de samenleving. De gebiedsgerichte werkwijze wordt in 2017 verder geïmplementeerd met de focus op een samenhangend aanbod om de zelfredzaamheid te bevorderen. De wijkteams spelen hierin een cruciale rol. Arnhem zet in op preventie en vroegsignalering (vroeg erop af benadering) en waar nodig maatwerk-voorzieningen. Het bevorderen van onderlinge redzaamheid in een wijk wordt in samenhang met de veranderopgaven in het programma Van Wijken Weten uitgewerkt. Hierbij spelen burgerinitiatieven, ondersteuning mantelzorg, informele zorg en vrijwilligerswerk een belangrijke rol. De grote instroom aan vluchtelingen en statushouders vraagt draagvlak voor integratie in de Arnhemse samenleving.

Stad

De ambitie is het creëren van een sterke samenleving, waarbij kosten van zorg, (Wmo)ondersteuning en jeugdhulp zo laag mogelijk zijn. Hierbij gelden de volgende speerpunten:

Arnhem wil dat zoveel mogelijk inwoners volwaardig mee kunnen doen. Het liefst via reguliere banen waarbij tenminste het minimumloon wordt betaald. Als dat nog niet mogelijk is, worden andere vormen van maatschappelijke participatie ingezet. In 2017 wordt hiervoor Activerend Werk doorontwikkeld;
De gebiedsgerichte werkwijze wordt in 2017 verder geïmplementeerd, waarbij inspanningen vanuit de Participatiewet, Wmo en Jeugdwet worden gebundeld. De sociale wijkteams en de wijkteams leefomgeving spelen hierin een belangrijke rol. De uitvoeringsplannen geven hieraan richting, alsmede hoe de gebiedsgerichte aanpak wordt uitgewerkt en wordt bewaakt;
De veranderopgave Transformatie sociaal domein vindt plaats op drie gebieden:
- Het vergroten van preventieve maatregelen om het beroep op maatwerkvoorzieningen (Wmo) en specialistische jeugdhulp te verlagen;
- Het omzetten van maatwerk voorzieningen (Wmo) en specialistische jeugdhulp naar algemene voorzieningen waar iedere inwoner gebruik van kan maken;
- Het omzetten van het oude zorgaanbod naar nieuwe producten op basis van de behoefte vanuit de wijken.
De transformatie heeft tot doel om per gebied tot een passend zorgaanbod (preventie, algemene voorzieningen, maatwerkvoorzieningen en specialistische jeugdhulp) te komen. Samen met inwoners, vrijwilligers, kerkelijke en (andere) ideële organisaties en aanbieders geven de wijkteams leefomgeving en de sociale wijkteams inhoud aan dit aanbod. De adviesraden hebben hierbij een belangrijke inhoudelijke inbreng. Op termijn zal de transformatie van het sociale domein leiden tot een wijkgericht aanbod en tot kostenbesparing door een verschuiving van specialistische naar algemene voorzieningen;
Door de hoge instroom van vluchtelingen en statushouders naar Nederland en naar Arnhem ligt de focus op:
- Nood)opvang van asielzoekers in verband met de hoge instroom van vluchtelingen;
- Opvang en integratie van minderjarige vreemdelingen;
- Het realiseren van de taakstelling van huisvesting van statushouders;
- Integratie in de Arnhemse samenleving van vluchtelingen in de Arnhemse opvang en statushouders die gehuisvest worden in Arnhem;
- Noodopvang (NOA) van uitgeprocedeerde asielzoekers die geen (rijks)opvang hebben en die een binding met Arnhem hebben. Samen met de ketenpartners wordt gezocht naar mogelijkheden voor perspectief voor deze asielzoekers (ofwel in land van herkomst, ofwel in Nederland). Naast deze noodopvang verzorgt het Stoelenproject Bed, Bad, Brood voor die uitgeprocedeerden die niet voldoen aan de criteria van de noodopvang;
Bevordering sociale cohesie door bruggen te slaan tussen alle bevolkingsgroepen en stromingen in Arnhem met als doel dat alle inwoners van Arnhem meedoen. Begrippen als onderling respect en vertrouwen krijgen hierbij specifieke aandacht. Actief wordt ingezet op het voorkomen van radicalisering: Hierbij ligt een samenhang met het taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid.

Meer informatie is te vinden in de bij dit programma behorende taakvelden.

Impact veranderopgave

Programma Stad op de kaart: veranderopgave Werken aan kansen.

De beleidsdoelen van deze veranderopgave zijn leidend voor beleid en uitvoering van de Participatiewet;

Programma Van wijken weten: veranderopgaven Wijksturing in uitvoering,

De beleidsdoelen van deze veranderopgave zijn leidend voor de uitvoerende taken van het sociaal domein in de wijken;

Programma Van wijken weten: veranderopgave Transformatie sociaal domein.

De beleidsdoelen van deze veranderopgave zijn leidend voor de transformatie van het Armoedebeleid, Schulddienstverlening, Wmo en Jeugdzorg;

Programma Van Wijken Weten: veranderopgave Sm@rtArnhem.

De beleidsdoelen van deze veranderopgave bieden ondersteuning voor datagestuurd beleid.

Doelen vanuit de veranderopgave

Werken aan kansen

Zoveel mogelijk mensen zinvol actief
Informatie waarmee effectieve re-integratie wordt versterkt
Sterke allianties met werkgevers

Wijksturing in uitvoering

Wijkopgaven in beeld
Samenwerkende wijkteams leefomgeving en sociale wijkteams
Kernorganisatie ingericht op wijksturing
Versterking algemene voorzieningen in de wijk
Zelforganiserend vermogen van Arnhemmers bevorderen
Terugdringen schuldenproblematiek

Transformatie sociaal domein

Preventie versterken

Innovatie gericht op kostenbesparing
Participatie gericht op minder zorg
Vernieuwing aanbod met Interactief Aankoop Systeem
Resultaatgerichte bekostiging
Vraag- en wijkgericht gestuurd aanbod

Sm@rt Arnhem

Effectief beleid door datagedreven sturing
Data-uitwisseling met partners in de stad
Optimale werking van ketens
Kostenbesparing door datagedreven sturing

Doelen vanuit de reguliere opgaven

Sobere opvang van asielzoekers en vluchtelingen;
Draagvlak voor integratie vluchtelingen in de Arnhemse samenleving.

Prestatiedoelen

Zoveel mogelijk Arnhemmers zijn economisch zelfstandig;
Activerend werk voor inwoners met grote afstand tot de arbeidsmarkt;
Inkomensondersteunende voorzieningen voor rechthebbende minima;
Arnhemse kinderen uit minimagezinnen doen mee;
Arnhemmers zijn financieel zelfredzaam;
Zorg en ondersteuning op maat en in de wijk;
Vluchtelingen en statushouders doen mee in de Arnhemse samenleving.

Monitoring

Verbonden partijen

BVO Doelgroepenvervoer Regio Arnhem Nijmegen
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Hoog
Doel	Het Doelgroepenvervoer werd voorheen uitgevoerd door de Stadsregio Arnhem Nijmegen die van rechtswege in 2015 is komen te vervallen. In april 2016 is de Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen opgericht. Het is een gemeenschappelijke regeling, gebaseerd op een bedrijfsvoeringsorganisatie.Eén van de taken van deze Vervoersorganisatie is het regelen van het doelgroepenvervoer, waarbij sprake is van een bundeling van het doelgroepenvervoer (vooralsnog Wmo-vervoer en Leerlingenvervoer).
GO Arnhem Nijmegen City Region
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Laag
Doel	De Stadsregio Arnhem Nijmegen is als Wgr-plus in 2015 komen te vervallen. In 2015 heeft de regio besloten om het Gemeenschappelijk Orgaan (GO) Arnhem Nijmegen City Region op te richten om het regionale beleid aangaande economie, wonen, verkeer en duurzaamheid vorm te kunnen geven. Uit de bijdrage voor het GO wordt ook de Economic Board regio Arnhem Nijmegen (stichting met regionale partners uit de overheid, onderwijs- & onderzoek- en ondernemerswereld) en bureau Brussel (regionale vertegenwoordiging in de Europese hoofdstad) gefinancierd.
Regio Centraal Gelderland (in oprichting)
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Nog niet bekend
Doel	De oprichting van de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Regio Centraal Gelderland voor de uitvoering van de inkoop en aanbesteding van het sociaal domein wordt in november 2016 aan de raad voorgelegd waarna, bij positief besluit, de invoering per 1 januari 2017 gaat plaatsvinden.
Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Laag
Doel	In deze regeling participeren (inclusief Arnhem) 16 gemeenten. Het betreft hier een wettelijk aangewezen organisatie met taken op het terrein van de brandweer (hulpverlening), volksgezondheid en rampenbestrijding. Veiligheid en gezondheid zijn in de regio de kerntaken.
Werkgeversservicepunt Midden-Gelderand (in oprichting)
Rechtsvorm
Risicoprofiel	Nog niet bekend
Doel	De gemeente Arnhem werkt samen met het UWV, regiogemeenten en Presikhaaf Bedrijven in het Werkgeversservicepunt (WSP). De vorm van samenwerking wordt momenteel nog onderzocht. Een team van accountmanagers - waaronder ook accountmanagers van de gemeente Arnhem - benaderen werkgevers om de behoefte aan personeel in kaart te brengen en de mogelijkheden voor het creëren van passend werk te verkennen. Uitgangspunt is dat alle werkgeverscontacten via of onder regie van het WSP verlopen. De doorontwikkeling van het WSP is beschreven in het Bedrijfsplan WSP dat in de tweede helft van 2016 aan de raad wordt voorgelegd.
Werkvoorziening Midden-Gelderland (Presikhaaf Bedrijven)
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Hoog
Doel	Deze regeling is in het leven geroepen voor het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). De kernactiviteit is het bieden van werk onder aangepaste omstandigheden aan personen die (nog) niet kunnen re-integreren in een reguliere baan.
Wijkteams (in oprichting)
Rechtsvorm	Stichting
Risicoprofiel	Nog niet bekend
Doel	De uitvoering en toekenning van zorg en ondersteuning op het gebied van specialistische Jeugdzorg- en Wmo-voorzieningen zijn belegd bij 8 sociale wijkteams. Deze zijn per 1 januari 2017 verzelfstandigd.Risico's:> dat de sociale wijkteams niet uitkomen binnen de afgesproken financiële kaders;> dat de sociale wijkteams niet de kwaliteit leveren die de gemeente verwacht. Het is niet gemakkelijk om dan een andere partij te zoeken die de uitvoering van Wmo en Jeugdzorg op zich neemt.

Overige partijen

Partners uitvoering Participatiewet

UWV;
Werkgeversservicepunt Midden-Gelderland.

Partners uitvoering Wmo en Jeugdzorg

Gesubsidieerde welzijnsorganisaties;
Gecontracteerde zorgaanbieders.

Partners Asielzoekers en vluchtelingen

COA (Centraal Opvang orgaan Asielzoekers);
Vluchtelingenwerk Oost Nederland;
Platforms "Arnhem voor Vluchtelingen", "Welkom in Arnhem", "Welkom in Elden" en andere vrijwilligers(organisaties).

Belangrijke raadsonderwerpen

Samenkracht en burgerparticipatie

De inclusieve Arnhemse samenleving;
Stimuleringsregeling) Burgerkracht Sociaal Domein;
Ondersteuning en waardering mantelzorgers / respijtzorg.

Inkomensregelingen

Armoedebestrijding ZZP'ers en ondernemers;
Armoedebestrijding niet westerse migranten.

Arbeidsparticipatieinstrumenten gericht op toeleiding naar werk

Doorontwikkeling Werkgeversservicepunt (Implementatie Bedrijfsplan);
Transitie Presikhaaf & Bedrijven.

Maatwerkvoorzieningen Wmo

Plan van aanpak vervolg Doelgroepenvervoer (voor 2017 e.v.).

Geëscaleerde zorg 18+
Regionaal Plan Beschermd Wonen (2017).

Actuele beleidskaders

Samenkracht en burgerparticipatie

Koersnota Van Wijken Weten (2016);
Uitvoeringsplan Transformatie Sociaal Domein (2016);
Uitvoeringsplan Van Wijken Weten (2016).
raadsvoorstel Integratie in de Arnhemse Vluchtelingenketen (2016);
Beleidsagenda sexuele diversiteit 2015 - 2017 (2015).

Wijkteams

Inkomensregelingen

Armoedeagenda 2015 - 2018 (2014).

nota Doorontwikkeling Armoede en schulddienstverlening (2016);

Begeleide participatie

Raadsbrief Stand van zaken implementatie Participatiewet en de transitie van Presikhaaf & Bedrijven (2016).

Arbeidsparticipatieinstrumenten gericht op toeleiding naar werk

Uitvoeringsplan deel Participatie.pdf
Raadsinformatiebrief Koers, keuzes en overwegingen Uitvoeringsplan en Bestedingsplan Participatie;
Raadsvoorstel Advies inzake regionale samenwerking Participatiewet en toekomst Presikhaaf & Bedrijven;
Bedrijfsplan Werkgeversservicepunt (WSP);
Businesscase transitie Presikhaaf & Bedrijven.

Maatwerkvoorzieningen en maatwerkdienstverlening Wmo 18+

Uitvoeringsplan deel Wmo.pdf(pdf 404 kB)

Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Arnhem 2015

Maatwerkdienstverlening Wmo 18-

Beleidsplan Jeugd Wmo.pdf(pdf 4785 kB)

Geëscaleerde zorg 18+

Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling 2015-2019

Regulier programma 6. Participatie en Maatschappelijke	Rekening	Begroting 2016		Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
Ondersteuning	2015	Geamendeerde	t/m Raad (18-7-'16)	2017	2018	2019	2020
Bedragen x € 1.000
Middelen
Lasten totaal	333.759	357.852	368.304	198.174	193.359	191.224	190.463
Baten totaal	115.454	114.874	118.723	106.376	106.376	106.351	106.351
Totaal saldo van baten en lasten	-218.305	-242.978	-249.581	-91.798	-86.983	-84.873	-84.112
Mutaties reserves:
Toevoegingen aan reserves	18.938	2.300	2.300	1.488	1.180	0	0
Onttrekkingen aan reserves	18.072	146	6.383	538	542	513	41
Mutaties reserves	-866	-2.154	4.083	-950	-638	513	41
Resultaat	-219.171	-245.132	-245.498	-92.748	-87.621	-84.360	-84.071

Toelichting mutaties baten en lasten 2017 t.o.v. 2016 (t/m Raad 18 juli 2016)	Bedrag
	Bedragen x € 1.000
Lasten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
- Meicirculaire Extra middelen Vrouwenopvang	246
- Meicirculaire structurele middelen HHT	608
- Aanvullende capaciteit Vluchtenlingenstroom	100
- Actualisatie kapitaallasten MIP 2016-2020	1
- Aframen restantbudgetten BAC	-8
- Doorontwikkeling Armoede-agenda, kosten bewindvoering en indexatie	1.109
- Afschaffen van de Ouderbijdrage Jeugdzorg specialistische voorzieningen.	-300
- Actualisatie begroting Presikhaaf	1.797
- Invulling nog te realiseren bezuinigingstaakstelling op VGGM, Brandweer-GGD-Kazerne-JGZ (zie ook R1, R4 en R7)	4
- Druk op uitvoeringskosten BUIG en bijzondere bijstand	398
- Bezuiniging afbouwen Opbouwwerk	-251
- Invulling Taakstelling op de grote Subsidieeerde instelling, efficiency op Rijnstad	-500
Bestaand beleid
- Extra capaciteit ten behoeve van vluchtelingenstroom incidenteel in 2016	-100
- Incidentele invoeringskosten project Budgetondersteuning op Maat	-743
- Incidentele uitbreiding capaciteit ivm stijgende aantallen bijstandsklanten	-392
- Aflopende Rijksmiddelen voor financiering WSW	-3.866
- Incidentele ESF-subsidie in 2016 PRO en VSO (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1)	-924
- Incidentele ESF-subsidie in 2016 regiogemeenten (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1)	-2.157
- Tijdelijke subsidie tot en met 2016 voor Jongerenvouchers (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1)	-238
- Incidenteel budget voor regionale aanpak jeugdwerkloosheid voor de jaren 2015 en 2016	-161
- Incidentele inzet middelen voor financiering 2Getthere	-576
- MJPB 2016-2019 Oplopend budget Individuele Studietoeslag	152
- Aflopende subsidie Rijnstad en Plangroep	-100
- Ontwikkeling Rijksbijdrage Participatiewet	648
- Incidentele overheveling in 2016 niet bestede middelen IDbanen	-1.000
- Incidentele overheveling in 2016 niet bestede middelen Particpatiebudget	-809
- Incidentele overheveling in 2016 niet bestede middelen Jeugdwerkloosheid	-70
- Incidentele overheveling in 2016 niet bestede middelen Loonwaardemeting Werkbedrijf	-60
- Rijksbezuiniging ivm hergebruik scootmobielen	-220
- Indicentele overheveling niet bestede middelen Innovatie Mobiliteit	-300
- MJPB 2016-2019 Huishoudelijke toelage incidenteel toegekend in 2016	-1.414
- Indicentele overheveling in 2016 niet bestede middelen in 2015 voor huishoudelijke toelage	-1.200
- Ontwikkeling Integratie Uitkering Huishoudelijke Hulp	370
- Incidentele overheveling 2016 formatie naar Sociale wijkteams	-1.322
- Incidentele kosten 2015 in 2016 voor invoering Doelgroepenvervoer (zie ook baten)	-353
- Overheveling budget leerlingenvervoer uit regulier programma 4 agv bundeling doelgroepenvervoer	1.489
- Toevoeging AWBZ/MO-middelen	463
- Eenmalige bijdrage in 2016 oggz-middelen aan BAC	100
- Aflopende Doel Uitkering Vrouwenopvang	-396
- Overheveling in 2016 van niet bestede middelen 2015 Begeleidingskosten Statushouders	-300
- Overheveling in 2016 van niet bestede middelen Faciliteit.besluit opvangcentra	-71
- Tijdelijke voorziening in 2016 Bed/Bad/Brood	-131
- Ontwikkeling Integratieuitkering Jeugdzorg	-1.242
- Diversen	-245
Wijken
- Uitname middelen naar de wijken	-158.166
Totaal mutaties lasten	-170.130
Baten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
- Aframen restantbudgetten BAC	-219
-Afschaffen van ouderbijdrage Jeugdzorg specialistische voorzieningen	-300
Bestaand beleid
- Incidentele Regio-bijdrage in 2016 voor invoering Doelgroepenvervoer	-353
- Tijdelijke subsidie in 2016 voor Jongerenvouchers (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1)	-238
- Incidentele ESF-subsidie in 2016 regiogemeenten (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1))	-2.157
- Incidentele ESF-subsidie in 2016 PRO en VSO (Rb 30-5-2016 Verzamelbesluit-1)	-924
- Diversen	-64
Wijken
- Uitname middelen naar de wijken	-8.092
Totaal mutaties baten	-12.347
Totaal mutaties baten en lasten 2017 t.o.v. 2016 (t/m Raad 18 juli 2016)	157.783

Mutaties reserves 2017	Bedrag
	Bedragen x € 1.000
Toevoegingen
- Dotatie BR Noodfonds (0917)	1.200
- Dotatie middelen 2Getthere	288
Totaal mutaties toevoegingen	1.488
Onttrekkingen
- Onttrekking BR Burgerinitiatieven sociaal domein (0867)	472
- Onttrekking BR Toezicht peuterspeelzalen en gastouderopvang (0833)	50
- Onttrekking BR Kapitaallasten	16
Totaal mutaties onttrekkingen	538
Totaal mutaties reserves	-950

Wijkverdeling (lasten)

Lasten per taakveld

Participatie en Maatschappel Ondersteun	Begroting
	2017	2018	2019	2020
Bedragen x € 1000
Middelen
Arbeidsparticipatie	925	1.027	999	999
Begeleide participatie	32.587	29.455	27.516	27.758
Geëscaleerde zorg 18-	1.667	1.667	1.665	1.665
Geëscaleerde zorg 18+	29.552	28.639	28.606	28.606
Inkomensregelingen	113.830	113.495	113.504	113.504
Maatwerkdienstverlening 18-	443	443	443	62
Maatwerkdienstverlening 18+	10.327	9.934	9.796	9.646
Maatwerkvoorzieningen (WMO)	6.950	6.950	6.950	6.950
Samenkracht en burgerparticipatie	1.894	1.749	1.745	1.272
Wijkteams	0	0	0	0
Totaal	198.174	193.359	191.224	190.463