Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Cultuur, recreatie en sport

Parken, bossen en ecologie

  • Gebieden bestemd als natuur en bos behouden hun bestemming (Coalitieakkoord 2014-2018 Met de Stad!). Arnhem heeft veel waardevol groen. Groen levert een bijdrage aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de stad en draagt bij aan een goed stadsklimaat. Deze waarde wordt bepaald door de natuurlijke ligging, de cultuurhistorie, de landschapsarchitectuur en het recreatief medegebruik.
  • Natuurbescherming
    • Meinerswijk en Stadsblokken: het verder uitbreiden van het uiterwaardenpark Meinerswijk is één van de belangrijke speerpunten;
    • Buitenplaats Koningsweg: de herbestemming van het kazernecomplex Kamp Koningsweg Noord en Zeven Provinciën, tot Buitenplaats Koningsweg, zal de Veluwe voor Arnhem meer toegankelijker maken. Door de transformatie zal er meer groen bijkomen.
  • Landschapspark Schaarsbergen
    • De ontwikkeling van het landschapspark Schaarsbergen geeft Arnhem de kans om het recreatieve netwerk op de Veluwe te versterken en daarmee de toeristische waarde. Diverse partners op de Veluwe (overheden, terreinbeheerders en particulieren) werken hiervoor aan een nieuwe Gebiedsopgave Veluwe;
    • Het streven is om enkele kunstobjecten toe te voegen, waardoor de attractiviteit van het boscomplex Schaarsbergen wordt vergroot en de samenhang tussen de stad en het Kröller-Müllermuseum zichtbaar wordt;
    • Het is de bedoeling dat de A12 minder een barrière te laten zijn. Door gefaseerd beheer worden geleidelijk de erosiegeulen in het buitengebied weer herkenbaar en daarmee de ontstaansgeschiedenis van het landschap. Daarbij zal ook een verbetering van zonering in gebruiksplekken en rustgebied voor het wild worden onderzocht.
  • Park Lingezegen:Park Lingezegen nadert zijn voltooiing in 2017 en wordt een steeds belangrijker uitloopgebied voor Arnhem Zuid;
  • Bos- en natuurwaarden van belangrijke instellingen in de natuur:
    • Het Nederlands Openluchtmuseum (NOM), Burgers ZOO en Papendal hebben bij hun terreininrichting en ontwikkeling met de aanwezige bos- en natuurwaarden te maken. Voor een goede samenloop van deze waarden wordt met hen meegedacht om tot het beste resultaat te komen;
    • Bij het NOM is deze samenwerking nog sterker aanwezig, omdat de gemeente eigenaar en beheerder is van het bos. Het Nieuwe Masterplan voorziet in doorgroei van de museale collectie en presentatie;
  • Netwerk Groen Arnhem:
    • Het netwerk Groen Arnhem  richt zich op het versterken van het Arnhemse groen, verbinden en versnellen van groene initiatieven en het promoten van Arnhem als groene stad;
    • Vanaf 2017 zal het netwerk een rol gaan nemen in het vergroten van bewustwording in het verminderen van gevolgen van extreme wateroverlast (uitvoering Aanpak Wateroverlast). Gezien de samenhang tussen vergroening, 'ontstening' en afkoppelen is dit een logische stap.

Stedelijk groen

  • Behoud en versterking van de groen-blauwe netwerk van de stad:Gewerkt wordt aan het opstellen en aansluitende realiseren van de toekomstvisie voor de groene singels.
  • Behoud en indien nodig herstel van een vitaal bomenbestand:Bij de actualisering van bestemmingsplannen vraagt de bescherming van groen en de bescherming van waardevolle bomen via de APV extra aandacht;
  • Het areaal groen blijft ten minste gelijk op het niveau van 2014 en bij voorkeur per wijk:
    • afspraken D8 en  D9 uit Coalitieakkoord 2014-2018 "Met de Stad!";
    • bij het beheer van het wijkgroen, het verminderen bestrijding van hitteplekken en het stimuleren van stadslandbouw zal de samenwerking met wijkbewoners en verschillende belangengroepen verder toenemen.
  • Groene hoofdstructuur in de stad
    • Bij de afronding van woningbouw, zal de Parkzone van de Wheme in 2017- 2018 zijn aangepast;
    • De nieuwbouw in de parkzone langs de dijk van Malburgen, zal het recreatieve gebruik van dit wijkgroen wijzigen. Arnhem Zuid wordt dan aan de uiterwaarden duidelijk zichtbaar.
    • In de westelijke groene wig van Arnhem zal de transformatie op het complex van Het Dorp een geleidelijke vergroening geven. Bij de 1e fase nieuwbouw is ook een herinrichting van de particuliere parkgronden aan de orde. Siza Het Dorp betrekt bij de planvorming actief de omwonenden;
    • Bij de stadsparken Singels en Onderlangs maakt de nieuwbouw van de concertzaal en het museum ook een gedeeltelijke herinrichting van het omliggende park nodig
    • De druk van evenementen op de stadsparken is groot. Dat zal mogelijk plaatselijk tot bijstelling van de programmering van evenementen leiden om blijvende schade aan het groen te voorkomen.
  • Groenfonds

Het Groenfonds helpt het groene karakter van de stad en de verbinding met de groene omgeving te versterken. Het fonds wordt tevens ingezet op:

  • het verminderen van hitteplekken mede gezien het effect van vergroenen op het verminderen van de gevolgen van extreme wateroverlast;
  • het ondersteunen van stadslandbouwinitiatieven;
  • het vervangen van stadslanen.

Wijkgroen

  • Wijksturing in uitvoering

Vanaf 2017 is het beheerbudget voor het wijkgroen opgenomen in de wijkprogramma's.
Vanuit de veranderopgave Wijksturing in uitvoering zullen de wijkopgaven in beeld worden gebracht en worden vertaald naar uitvoering. In 2017 zal verkend worden hoe de besteding van deze middelen in de wijken gaat plaatsvinden en hoe de wijkopgaven zich verhouden met de relatie tot de afspraak in het Coalitieakkoord 2014-2018 Met de Stad! met betrekking tot behoud van het groenareaal in de wijken;

  • Groot onderhoud wijkgroen

De voorstellen voor groot onderhoud in 2017 in de wijk,  o.a.  in Malburgen, Klarendal, de Laar West worden met de wijkteams Leefomgeving en wijkbewoners afgestemd;

  • Malburgen

In Malburgen zal het karakter van de Zeegsingel wijzigen door toevoeging van woningen. Door aanpassing van de parkstructuur wordt in 2017 de samenhang in dit groene netwerk beter.

Bomen

  • Actualiseren van de waardevolle bomenlijst gefaseerd over de stad;
  • Vervanging van oude lanen waaronder de voorbereiding (eind 2017/2018) van de verjonging van een laandeel langs de Schelmseweg, samen met het Gelders Landschap en Kastelen.

Participatie en stadslandbouw

  • Buurt- en wijkinitiatieven op het gebied van stadslandbouw, verminderen van hitteplekken en vergroening blijven deze periode - mede door de positieve bijdrage aan de circulaire economie - ondersteund worden met kennis en, waar mogelijk, met het beschikbaar stellen van (rest)materialen als bijvoorbeeld oude bestratingsmaterialen, hak- en snoeihout. Dit blijft maatwerk. Voor specifieke projecten is een subsidieregeling beschikbaar;
  • Het project Groene Gezonde Scholen wordt met Natuurcentrum Arnhem, scholen, ouders en buurt voortgezet, zodat schoolpleinen ook voorzien zijn van speelgroen en eetbaar groen.
  • Bij de uitgifte (pacht, huur) van gronden wordt nadrukkelijk rekening gehouden dat het gebruik ervan bijdraagt aan beleidsambities voor natuur, landschap, stadslandbouw en regionaal voedsel, zodat de ambities van de Agenda Stadslandbouw worden gerealiseerd;
  • Extra aandacht is er voor het faciliteren van ondernemers die zoeken naar (fysieke) ruimte voor het duurzaam produceren en/of verwerken van regionaal voedsel. Daarbij wordt samenwerking gezocht met de omringende gemeenten en met Park Lingezegen.

Spelen

  • Voor spelen is het uitgangspunt het behouden van de 10% (groene) veilige gebruiksruimte en, waar mogelijk, een grote natuurlijke speel- en ontmoetingsruimtes voor alle leeftijden in wijken
  • Bij de realisatie van de ambities vindt afstemming plaats met de wijken vanuit de veranderopgave Wijksturing in uitvoering. Het beoogde resultaat kan per wijk verschillend zijn en is afhankelijk van de bewoners in deze wijk.

Dierenwelzijn
Arnhem is een groene stad. In dat groen leven tal van dieren. Naast deze in het wild levende dieren telt Arnhem ook veel gezelschapsdieren en landbouwdieren.In het aangenomen amendement 'Ook aandacht voor dieren in de MJPB' is verzocht in de MJPB dit onderwerp specifiek op te nemen. In het amendement werd voorgesteld dit onderwerp op te nemen in R7 Gezondheid en Milieu. Echter, de nieuwe taakveldindeling van het BBV geeft aan dat dit onderwerp meer thuishoort in R5 Sport, cultuur en recreatie onder Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht)recreatie, waaronder Natuurbescherming valt.

Het amendement is nader uitgewerkt in de Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn 2016-2020 (2016).
De gemeente zet zich de komende jaren samen met de stad in:

  • voor het welzijn van dieren vanuit de wettelijke taken;
  • om het welzijn van dieren waar nodig verder te verbeteren;  
  • om de 30 actiepunten op diverse terreinen in de Uitvoeringsagenda uit te voeren. Elk jaar zal de Uitvoeringsagenda gemonitord worden.

Samenhang

Parken, bossen en ecologie
Programma Stad op de kaart: veranderopgave Centrumstad aan de rivier.

Stedelijk groen

  • Programma Stad op de kaart: veranderopgave Centrumstad aan de rivier.
  • Programma Van Wijken Weten: veranderopgave Wijksturing in uitvoering.

Wijkgroen en Spelen

  • Programma Van Wijken Weten: veranderopgave Wijksturing in uitvoering;
  • Gecombineerde ambitie voor wijkgroen, sport (sporten in openbare ruimte) en gezondheid.

Dierenwelzijn
De Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn 2016-2020 heeft ook betrekking op de activiteiten van het taakveld 7.3 Afval. Hierbij gaat het om de uitvoering van de wettelijke taken inzake zwerfdieren en dode dieren alsmede om de curatieve bestrijding van plaagdieren. De budgetten voor deze wettelijke taken maken onderdeel uit van het budget voor dit taakveld.

Raadsonderwerpen of Actuele beleidskaders

Raadsonderwerpen Parken, bossen en ecologie

  • De ontwikkeling van Stadsblokken/ Meinerswijk;
  • Groenvisie Arnhem (opvolger Groenplan Arnhem);
  • Wijksturing in uitvoering: mogelijke wijzigingen in het areaal groen.

Raadsonderwerpen Dierenwelzijn

  • Evaluatie Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn 2016

Raadsonderwerpen Stedelijk groen

  • Wijksturing en de betrokkenheid van bewoners;
  • Behoud van het groene karakter; deregulering van de kapvergunning.

Actuele beleidskaders

  • Structuurvisie 2020-2040;
  • Groenplan Arnhem;
  • Beheervisies Veluwe en stadsparken;
  • Beheerplannen groen en bomen;
  • Agenda Stadslandbouw;
  • Vermindering hitteplekken;
  • op handen zijnde Wet Natuurbescherming 2017 (samenvoeging Boswet, Flora- en Faunawet 1998 en  Natuurbeschermingswet 1998);  
  • Nota Ruimte voor de Jeugd (Spelennota) 2010 - 2020 (vastgesteld door de Raad, 2009);
  • Initiatiefvoorstel Groene Speelplaatsen (Raad, 2013);

Verbonden partijen
Geen verbonden partijen.

Overige partners
Parken, bossen en ecologie

  • Terreinbeherende instanties, bewoners, corporaties en ontwikkelaars;
  • Verzelfstandigd Natuurcentrum Arnhem.
  • Molenplaats Arnhem (voorheen Bezoekerscentrum Sonsbeek)

Stedelijk groen

  • gesubsidieerde, particuliere initiatieven voor de versterking van stadslandbouw en het verminderen van hitteplekken.
  • netwerk Groen Arnhem.

Dierenwelzijn

  • Dierentehuis Arnhem;
  • samenwerkingspartners in de keten: regionale Dierenpolitie, IVN, Burgers Zoo.

Parken, bossen en ecologie
Natuurbescherming

  • Stadsblokken/Meinerswijk:
    • Doel is om de nu nog particuliere agrarische gronden gefaseerd om te zetten naar natuur en toe te voegen aan het bestaande uiterwaardenpark. Voor het behalen van dit resultaat is de gemeente afhankelijk van de huidige particuliere eigenaar;
    • De snelheid van uitvoering is afhankelijk van besluitvorming over de kaders voor de transformatie van de oude bedrijvenlocaties Stadsblokken en steenfabriek Meinerswijk, een nieuw bestemmingsplan en de resultaten van een referendum over de kaders. De transformatie levert een belangrijke bijdrage aan het programma Stad op de kaart in relatie tot de afspraak D7 in het Coalitieakkoord 2014-2018 Met de Stad"! over de uitvoering van de gebiedsvisie Stadsblokken/Meinerswijk;
  • Wet Natuurbescherming:

Met ingang van 2017 treedt de Wet Natuurbescherming in werking. De Natuurbeschermingswet, Flora en Faunawet en Boswet komen in deze wet samen. De toepassing van de wet kan aangehaakt worden aan de omgevingsvergunning. De Omgevingsdienst ODRA zal voor de beoordeling en handhaving van deze aanvragen hiermee rekening moeten houden bij vergunningen en handhaving. Bevoegd gezag voor deze wetgeving komt bij de Provincie te liggen, toezicht en handhaving zijn daardoor dichterbij dan voorheen.

Overige recreatieve voorzieningen

  • Exploitatie Witte Watermolen:

De financiële ondersteuning van Stichting De Molenplaats Arnhem (voorheen Bezoekerscentrum Sonsbeek) is voortgezet in haar gesubsidieerde activiteiten ter promotie van de bossen en parken alsmede het exploiteren van de witte watermolen.

Stedelijk groen
Grotere betrokkenheid van bewoners bij hun woon - en leefomgeving.

Wijkgroen
Het programma Van Wijken Weten zal van invloed zijn op het taakveld wijkgroen.

Spelen
Het programma Van Wijken Weten zal van invloed zijn op het taakveld spelen.

Prestaties en of effectindicatoren

Parken, bossen en ecologie

  • Uitbreiding uiterwaardenpark Stadsblokken/Meinerswijk;
  • Totstandkoming Buitenplaats Koningsweg;
  • Ontwikkelingsresultaat landschapspark Schaarsbergen;
  • Voltooiing park Lingezegen.

Bomen

  • Actualisatie waardevolle bomenlijst 2017

Stedelijk groen

  • Het areaal groen blijft ten minste gelijk op het niveau van 2014 en bij voorkeur per wijk
  • Het verminderen van hitteplekken;
  • Extreme wateroverlast beperken in combinatie met vergroenen van de omgeving;
  • Vervanging van stadslanen in 2017.

Wijkgroen

  • Resultaat groot onderhoud wijkgroen 2017

Spelen

  • Behoud 10% (groene) veilige speelruimte;
  • Resultaat 2017 grote natuurlijke speel- en ontmoetingsruimte voor alle leeftijden in de wijken.

Dierenwelzijn

  • Uitwerking Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn 2017

Monitoring

Parken, bossen en ecologie

  • arealen bossen en natuurterreinen
  • omvang van het areaal met een passende bestemming van bossen en natuurterreinen.

Stedelijk groen

  • rapportage Groenfonds;
  • rapportages vanuit projecten stadslandbouw en vermindering hitteplekken;
  • arealen groen;
  • omvang van het areaal met een passende bestemming van het grote groen;
  • bomenbeheer: aantal waardevolle bomen.

Dierenwelzijn
Uitvoeringsagenda Dierenwelzijn 2016-2020 wordt jaarlijks geëvalueerd en indien nodig geactualiseerd.