Decentralisatie-uitkeringen (DU):

• DU Bodemsanering

In 2016 worden middelen ontvangen op basis van het Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties. Arnhem ontvangt € 295.000. Voor de periode 2017-2020 is sprake van een decentralisatie-uitkering en ontvangt Arnhem jaarlijks een aflopend budget. Dit is bedoeld om de beleidsafspraken uit het convenant 'Bodem en ondergrond' uit te voeren.

• DU Maatschappelijke opvang:

Voor de verdeling vanaf 2017 is ingestemd met het voorstel van de VNG om de helft van de middelen historisch te verdelen en de andere helft volgens objectieve verdeelmodellen. In de septembercirculaire wordt nadere informatie gegeven.
Voor Arnhem leidt dit tot een verhoging van € 86.000 in 2016 en tot een verlaging van € 216.000 vanaf 2017. Vanuit het beleidsveld wordt aangegeven dat een verlaging niet op te vangen is. Het huidige budget is net toereikend. In de nabije toekomst worden echter grote financiële knelpunten voorzien in verband met toename van het aantal dak- en thuislozen als gevolg van de economische crisis. De capaciteit van de opvang en de aard van de hulpverlening/ begeleiding zal hierop aangepast moeten worden. Dit brengt aanzienlijke extra kosten met zich mee. In deze MJPB wordt voorgesteld om de mutaties in deze DU te verrekenen met de algemene middelen.

• DU Vrouwenopvang:

De omvang van deze decentralisatie-uitkering wijzigt vanwege een aantal oorzaken (mutaties vanwege betalingen aan de VNG en verlaging vanaf 2017 vanwege het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating; loopt voortaan via VWS). Specifiek voor Arnhem wordt gemeld dat de gegevens van de gemeente Lingewaard vanaf 2016 toegerekend zijn aan Arnhem, nadat zij eerder abusievelijk aan de centrumgemeente Nijmegen waren toegerekend. Dit is voor 2015 ook het geval, de vraag is uitgezet of Arnhem hiervoor alsnog wordt gecompenseerd.
Voor de verdeling vanaf 2017 is ingestemd met het voorstel van de VNG om de helft van de middelen historisch te verdelen en de andere helft volgens objectieve verdeelmodellen. In de septembercirculaire wordt nadere informatie gegeven.
Een deel van de middelen wordt ingezet ten behoeve van Veilig Thuis (VT). VT heeft in 2015 en 2016 aangegeven met de huidige middelen niet haar wettelijke taak naar behoren en zonder oplopende wachttijden te kunnen uitvoeren (meerproductie, extra zorgmeldingen ed.). Voor het komende jaar staat verder de ontvlechting van VT van hun moederorganisaties op de rol, waarbij de ervaring heeft geleerd dat dergelijke ontvlechtingsprocessen de eerste periode niet zonder extra kosten gepaard gaan.
Verder bevindt Moviera zich op dit moment in een omvangrijk reorganisatie-, transformatie- en bezuinigingsproces waarbij uiteindelijk in 2018 25% van het subsidiebudget wordt gekort. Over deze bezuinigingstaakstelling hebben de vier Gelderse centrumgemeenten gezamenlijk afspraken met Moviera gemaakt Het is echter niet gezegd dat dit proces zonder financiële knelpunten zal verlopen en ook de daarbij behorende taakstelling volledig zal kunnen worden gerealiseerd.
Voor Arnhem betekenen deze mutaties een stijging van de middelen met circa € 2 tot € 3 ton per jaar vanaf 2016. Gezien het bovenstaande is in deze MJPB voorgesteld de middelen uit de DU Vrouwenopvang naar het beleidsveld over te hevelen.

• DU Voorschoolse voorziening peuters:

Rijk en gemeenten hebben bestuurlijke afspraken gemaakt over een aanbod voor alle peuters. Met deze afspraken worden alle peuters de mogelijkheid gegeven om naar een voorschoolse voorziening te gaan. Via deze afspraken zetten gemeenten zich actief in om een aanbod te realiseren voor de groep peuters zonder recht op kinderopvangtoeslag die nu niet naar een voorschoolse voorziening gaat.
Op basis van de voorlopige verdeelsleutel ontvangt Arnhem in 2016 een bedrag van
€ 101.000, jaarlijks telkens oplopend met € 101.000 tot en met 2021.
Aangezien in het coalitieakkoord (afspraak O2) reeds geregeld is dat in Arnhem vanaf schooljaar 2017-2018 elke peuter voor maximaal vier dagdelen onderwijs kan genieten (structureel € 8 ton), zijn deze rijksmiddelen voor dit doel overbodig. Derhalve is in deze MJPB voorgesteld deze middelen toe te voegen aan de algemene middelen.

• DU BRP:

In het bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom van 27 november 2015 is afgesproken dat wordt toegewerkt naar zogeheten BRP-straten in enkele gemeenten en dat deze vanaf 1 januari 2017 worden bekostigd via het gemeentefonds. Gemeenten waar een BRP-straat is of zal worden ingericht zijn Arnhem, Cranendonck, Doetinchem, Gilze en Rijen, Haarlemmermeer, Noordenveld en Vlagtwedde. De verdeling van de middelen over deze gemeenten is gebaseerd op de huidige capaciteit van de IND en de verdeling van de vergunninghouders. Arnhem ontvangt hiervoor vanaf 2017 € 481.000 en dit budget wordt overgeheveld naar het beleidsveld.

Integratie-uitkeringen:

• IU WMO:

Naast de structurele doorwerking van de prijs- en loonbijstelling over 2016 wordt zoals in de decembercirculaire reeds aangekondigd het budget voor de verbetering van de arbeidsmarktpositie van specifieke groepen medewerkers vanaf 2017 structureel toegevoegd aan de IU WMO. Gemeenten hebben hierdoor meer financiële slagkracht bij het realiseren van de beoogde vernieuwing van maatschappelijke ondersteuning, zoals thuisondersteuning. Het gaat om bedragen die oplopen van landelijk € 40 miljoen in 2017 naar structureel € 100 miljoen vanaf 2021. Voor Arnhem geldt een verhoging van ruim € 2 ton in 2016, € 6 ton in 2017-2019 en € 7 ton in 2020. Het voorstel is om in 2017 de HHT middelen in te zetten voor een algemene voorziening ( AV- schoonmaakteam) op wijkniveau. Dit past binnen de transformatieopdracht van de gemeente van specialistische - naar algemene voorziening. Voor deze AV gelden algemene criteria, zoals bijvoorbeeld een leeftijdscriterium ( bijv. 75+),mensen  die in staat zijn eigen regie te voeren en een tarief dat betaalbaar is voor inwoners met een laag inkomen. Deze AV creëert extra werkgelegenheid in de thuiszorg in 2017. Jaarlijks vindt er evaluatie/monitoring plaats van deze AV op wijkniveau om de mogelijkheden van doorontwikkeling te bezien. Hulp bij huishouden (Hbh) is een maatwerkvoorziening die in stand blijft (met tarifering conform Fwg 15), naast de HHT als algemene voorziening.

Onderstaand schema geeft de fasering in jaren hierin weer:

Het tarief HHT bedraagt € 22,50 per uur, waarvan € 5,00 voor rekening van de cliënt is.

• IU Sociaal domein:

Voor het jaar 2016 is de IU Sociaal domein verhoogd met loon- en prijsbijstelling. Dit werkt structureel door in de jaren daarna. Met ingang van 2016 zijn de objectieve verdeelmodellen voor de WMO2015 en de Jeugdzorg van toepassing. Daarnaast zijn er diverse mutaties in het macrobudget ten aanzien van de regeling woonplaatsbeginsel, de ouderbijdrage, orthocommunicatieve behandeling autisme, kapitaallasten gesloten jeugdhulp, uitname huishoudelijke verzorging voor Wlz-cliënten met een mpt per 2017 en PGB-trekkingsrechten.

Ten aanzien van Beschermd Wonen geldt vanaf 2016 een nieuw historisch verdeelmodel. In verband met het advies van de commissie Dannenberg en de keuzes die daaromtrent nog gemaakt moeten worden is in het bestuurlijk overleg van 25 april 2016 tussen de VNG en VWS ingestemd met het voorstel om in ieder geval ook voor 2017 het historische model te hanteren. In de door BZK bij de meicirculaire afgegeven onderbouwingen van de onderdelen van de IU Sociaal Domein, wordt het budget voor Beschermd Wonen voor Arnhem ook na 2017 op basis van het historisch verdeelmodel berekend. Om die reden nemen we dit ook in ons beeld structureel mee zoals ook bij de Perspectiefnota gedaan.

Voor Arnhem betekenen alle mutaties op de IU Sociaal Domein een verhoging van de middelen op de volgende manier (inclusief Beschermd Wonen):

 Conform geldende beleidslijn wordt deze meerjarige aanpassing meegenomen in de algemene middelen.

Taakmutaties:

• Verhoogde asielinstroom:

In het Uitwerkingsbesluit Verhoogde Asielinstroom is    overeengekomen dat gemeenten middelen ontvangen vanwege de extra kosten voor vergunninghouders op de gebieden werk en integratie, onderwijs en zorg. Een deel van de middelen betreft het partieel effect op het gemeentefonds van de extra rijksuitgaven aan eerstejaarsopvang (het trap-op effect). In de uitwerking is besloten het partieel effect toe te voegen aan een nieuwe decentralisatie-uitkering, waarna gemeenten een bedrag per een in die gemeente geplaatste vergunninghouder ontvangen. Het afromen van het partieel accres door daling van de uitkeringsfactor is de bijdrage die alle gemeenten betalen om de verhoogde asielstroom te bekostigen. De algemene uitkering wordt in 2016 en 2017 dus verlaagd (voor Arnhem circa € 5 ton respectievelijk € 1,9 mln) en deze middelen worden overgeheveld naar een decentralisatie-uitkering (die pas bij de septembercirculaire komt)

• Referendum:

De vergoeding voor de kosten voor het organiseren en uitvoeren van het referendum over de Associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne is verder verhoogd. In Arnhem kunnen de kosten van het referendum samen met mogelijke kosten van een eventueel referendum inzake Stadsblokken Meinerswijk gedekt worden uit de oorspronkelijk toegekende middelen (circa € 170.000), dus vallen de extra middelen uit de meicirculaire ten gunste van de algemene middelen

• VNG-betalingen:

Dit leidt tot een verlaging van de bijdrage uit het gemeentefonds van € 247.000 in 2017

• Basisregistratie personen:

Dit leidt tot een uitname van € 43.000 structureel

• Basisregistratie Grootschalige Topografie:

De algemene uitkering wordt vanaf 2017 verhoogd in verband met een bijdrage in de beheerkosten van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). De wet BGT is op 1 januari 2016 in werking getreden. In deze wet wordt aan gemeenten een belangrijk deel van de bijhouding van de grootschalige topografie opgedragen. De BGT is de opvolger van de GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland). Voor het bijhouden hiervan ontvingen gemeenten bijdragen van derden. Deze komen nu te vervallen en dit wordt opgevangen met de toevoeging aan de algemene uitkering van circa € 55.000. Voor Arnhem geldt dat in de huidige begroting inderdaad een bijdrage van derden ad € 33.000 is opgenomen. Daarnaast is de BGT uitgebreider dan de GBKN. Er moeten extra objecten ingewonnen worden en er moeten attributen gekoppeld worden. Het wegvallen van de bijdrage derden en de stijging van de kosten kan opgevangen worden met de extra middelen via de algemene uitkering