Educatie

Het principe van wijksturing (Van Wijken Weten) is ook voor het programma Educatie leidend. De geformuleerde ambities bieden houvast aan de teams leefomgeving bij invulling van het educatieve aanbod in de wijken, afgestemd op de behoeften van wijkbewoners.

Arnhem realiseert het ontwikkelrecht voor peuters vanaf 2 jaar en streeft naar passend onderwijs zo dicht mogelijk bij huis. Ingezet wordt op het bestrijden van taalachterstanden en voortijdige schooluitval. Dit in nauwe samenwerking met wijkteams, scholen en andere wijkvoorzieningen.
Een bovenwettelijk onderwijsaanbod wordt samen met onderwijspartners ingevuld: schoolzwemmen, natuureducatie en leerlingenvervoer (waarbij zelfredzaamheid in het openbaar vervoer wordt bevorderd). Volwasseneneducatie richt zich samen met de regiogemeenten in belangrijke mate op het tegengaan van laaggeletterdheid.

Stad
  • De gemeente Arnhem en de educatieve partners in de stad willen ervoor zorgen dat de schoolloopbaan van kinderen en jongeren in de stad soepel en liefst zonder grote breukmomenten verloopt (doorgaande leerlijn). Zo kunnen alle kinderen gezond en veilig opgroeien en zich ontwikkelen tot zelfstandige en actieve, volwassen burgers;
  • De kans op een goede schoolcarrière start al in de periode vóór de basisschool. Met het ontwikkelrecht voor peuters intensiveren we vanaf 2017 de ondersteuning van de voorschoolse ontwikkeling van peuters;
  • Met de onderwijspartners streven we naar een kwalitatief goed en zoveel mogelijk thuisnabij aanbod van onderwijs, in onderwijsgebouwen van goede kwaliteit en met de passende zorg en ondersteuning voor de kinderen die dat nodig hebben (o.a. tegengaan onderwijsachterstanden); de algemene en specialistische zorg voor kinderen en jongeren waarvoor de gemeente verantwoordelijk is - ingezet vanuit de sociale wijkteams - is afgestemd op de zorg die vanuit het onderwijs, via de zorgteams en het ZAT+, aan leerlingen wordt geboden;
  • Voortijdige schooluitval proberen we in samenwerking met sociale wijkteams en scholen te voorkomen en te bestrijden, zodat jongeren een startkwalificatie behalen en goed voorbereid kunnen instromen op de arbeidsmarkt;
  • Binnen de volwasseneneducatie is het terugdringen van laaggeletterdheid een belangrijk speerpunt.

Onderwijshuisvesting

  • In het Integraal huisvestingsplan primair onderwijs Arnhem 2016-2025 dat in het najaar van 2016 wordt vastgesteld, is de visie over de toekomstige onderwijshuisvesting opgenomen. Deze visie, opgesteld samen met de schoolbesturen en voorschoolse partners, is richtinggevend voor specifieke vraagstukken op het terrein van onderwijshuisvesting in de nabije toekomst;
  • Omdat scholen steeds intensiever op inhoud samenwerken met voor- en naschoolse voorzieningen - in zogeheten integrale kindcentra (IKC's) - is daarin ook een relatie gelegd met de huisvesting van kindvoorzieningen;
  • Bewegingsonderwijs: landelijke afspraken van het Rijk met de PO-Raad hebben het oogmerk om de kwaliteit en kwantiteit van het bewegingsonderwijs substantieel te verhogen. Dit heeft consequenties voor de afspraken die op lokaal niveau gemaakt worden over de huisvesting voor het bewegingsonderwijs.

Onderwijsbeleid en leerlingzaken

  • Met het ontwikkelrecht voor peuters kunnen alle kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar vanaf 1 januari 2017  gebruik gaan maken van 12 uur peuteropvang per week. Zo krijgen alle peuters gelijke kansen zich spelenderwijs goed voor te bereiden op hun start op de basisschool. Dit maakt hen kansrijker in hun latere schoolloopbaan en in de maatschappij;
  • Als zich problemen voordoen in de ontwikkeling van jonge kinderen kan dat in de voorschoolse voorzieningen vroegtijdig worden gesignaleerd en kan, zo licht mogelijk, passende jeugdhulp worden ingezet. Daarmee kan worden voorkomen dat later zwaardere vormen van jeugdhulp nodig zijn.
    Met de invoering van het ontwikkelrecht loopt Arnhem landelijk voorop. Minister Asscher heeft zich voor 2020 tot doel gesteld dat alle peuters, ongeacht of ouders werken, een basisrecht krijgen op 6 uur peuteropvang per week.

Regulier peuterspeelzaalwerk

  • Passende Kinderopvang wordt ontwikkeld (als voorloper van Passend Onderwijs), zodat ook alle peuters die zich anders ontwikkelen, peuters met een hulpvraag, welkom zijn op de peuteropvang;
  • Wijkteams jeugd, voorschoolse en specialistische aanbieders ontwikkelen Passende Kinderopvang op 3 pilotlocaties in 2016, vanaf 2017 wordt dit stapsgewijs in de stad ingevoerd.

Natuurcentrum Arnhem

  • Het is en blijft van belang dat kinderen kennis kunnen opdoen van de natuur en over duurzaamheid. Het Natuurcentrum Arnhem is in dat kader een belangrijke partner voor basisscholen. Passend bij de ambitie van de gemeente Arnhem om een regiegemeente te zijn, gaat het Natuurcentrum Arnhem vanaf 1 januari 2017 als zelfstandige organisatie verder. Prestatieafspraken worden gemaakt om de natuureducatie voort te zetten.

Aanpak onderwijsachterstanden
Verhoogde instroom asielzoekers:

  • Voor peuters die verblijven in het AZC Elderhoeve en POL Vreedenburgh is een educatief voorschools aanbod beschikbaar;
  • Kinderen in de leeftijd van de basisschool woonachtig in het AZC Vreedenburgh (POL) volgen onderwijs ter plekke. Voor kinderen die verblijven in het AZC Elderhoeve is in 2016 een onderwijsvoorziening getroffen binnen de Hugo de Grootschool;
  • Voor kinderen van statushouders zijn extra plaatsen beschikbaar in de intensieve taalklassen (groepen neveninstromers) die Arnhem al jaren kent.

Zorgstructuren onderwijs
Voorkomen schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten: de focus ligt op

  • een sluitende aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie in de overgang van voortgezet (speciaal) onderwijs naar Mbo;
  • een sluitende aanpak voor jongeren in de overgang van school naar werk.

Leerlingenvervoer

  • Leerlingenvervoer maakt onderdeel uit van het doelgroepenvervoer.  Inzet is de zelfredzaamheid van leerlingen te vergroten door hen te leren zoveel mogelijk zelfstandig te reizen;
  • de uitgaven voor het leerlingenvervoer te verlagen.

Volwasseneneducatie

  • De lokale aanpak van laaggeletterdheid en leesbevordering wordt doorontwikkeld om het aantal laaggeletterden in Arnhem te verminderen
  • Arnhem is aangesloten op het landelijke actieplan 'Tel mee met Taal';
  • Bij de lokale aanpak wordt aansluiting gezocht met het sociale domein (wijkteams), voorschoolse instellingen en scholen. Hierbij wordt ook geëxperimenteerd met informele educatie (inzet van vrijwilligers) in de wijken.

Meer inhoudelijke informatie is te vinden bij de taakvelden:

  • 4.2 Onderwijshuisvesting;
  • 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken.

Impact veranderopgave

Programma Van wijken weten: veranderopgave Wijksturing in uitvoering:

  • relatie met de wijkdoelen in de Wijkprogramma's met betrekking tot educatie;
  • bij relevante taken wordt een relatie gelegd met de inzet van de wijkteams leefomgeving;

Programma Van wijken weten: veranderopgave Transformatie sociaal domein:

  • bij relevante taken wordt een relatie gelegd met de inzet van de sociale wijkteams.

De koers ingezet met het programma Van Wijken Weten is ook voor het beleidsterrein Educatie leidend. Zeker peuterspeelzalen en basisscholen vervullen doorgaans een wijkgebonden functie. Ze werken nauw samen met andere wijkgebonden voorzieningen voor (jonge) kinderen. De ambities en doelen vanuit educatie bieden de wijkteams leefomgeving houvast bij de invulling van het concrete programma in de wijken, passend bij de behoeften die wijkbewoners ervaren.

Doelen vanuit de veranderopgave

  • Wijkopgaven in beeld; vertaald naar uitvoering;
  • Vraag- en wijkgericht gestuurd aanbod (laaggeletterdheid).

Doelen vanuit de reguliere opgaven

  • Voldoende duurzame en gezonde schoolgebouwen, verspreid over de stad;
  • (Op termijn) gedecentraliseerde verantwoordelijkheid onderwijshuisvesting;
  • Voldoende en kwalitatief goede gymlokalen voor bewegingsonderwijs;
  • Alle peuters nemen deel aan voorschoolse educatie;
  • Alle jongeren tot 23 jaar behalen een startkwalificatie;
  • Laaggeletterdheid doelgericht tegengaan.

Prestatiedoelen

  • Integrale huisvestingsplannen onderwijs;
  • Overeenkomst met schoolbesturen over overdracht onderwijshuisvesting;
  • Capaciteit gymlokalen primair inzetten voor bewegingsonderwijs;
  • Geschikte gymlokalen voor breder gebruik;
  • Voorschools aanbod op maat voor alle peuters;
  • Bestrijden onderwijsachterstanden, schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten;
  • Verhogen deelname volwassenen aan taalbevorderende activiteiten.

Monitoring

Relevante monitoringsinstrumenten zijn opgenomen in de taakvelden behorende bij dit programma.

Verbonden partijen

BVO Doelgroepenvervoer Regio Arnhem Nijmegen

Rechtsvorm

Gemeenschappelijke regeling

Risicoprofiel

Hoog

Doel

Het Doelgroepenvervoer werd voorheen uitgevoerd door de Stadsregio Arnhem Nijmegen die van rechtswege in 2015 is komen te vervallen. In april 2016 is de Vervoersorganisatie regio Arnhem Nijmegen opgericht. Het is een gemeenschappelijke regeling, gebaseerd op een bedrijfsvoeringsorganisatie. Eén van de taken van deze Vervoersorganisatie is het regelen van het doelgroepenvervoer, waarbij sprake is van een bundeling van het doelgroepenvervoer (vooralsnog Wmo-vervoer en Leerlingenvervoer).

GR Onderwijszaken (GRO)

Rechtsvorm

Gemeenschappelijke regeling

Risicoprofiel

Laag

Doel

De Gemeenschappelijke Regeling voor Onderwijszaken (GRO) bestaat uit drie percelen: volwasseneneducatie, leerplicht en RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten). Op 30 mei 2012 heeft de raad van Arnhem haar goedkeuring gegeven tot het treffen van de regeling voor de onderdelen volwasseneneducatie en leerplicht en op 26 mei 2014 voor het perceel RMC. Doelstelling volwasseneneducatie: behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de volwasseneneducatie. Doelstelling leerplicht en RMC:  gezamenlijke bestuurlijke aansturing en gezamenlijke uitvoering van de wettelijke taken. Voor leerplicht betreft het de taken zoals vermeld in de Leerplichtwet. Voor RMC betreft het de taken zoals beschreven in artikel 8.3.2 lid 3 Wet Educatie en Beroepsonderwijs, artikel 162 b lid 3 Wet op de Expertise Centra en artikel 118 h lid 3 Wet op het Voortgezet Onderwijs.Regionaal Bureau Leerlingzaken (RBL): is ondergebracht bij de GRO. Op 1 augustus 2017 eindigt de pilotfase van het RBL; over het vervolg vindt besluitvorming plaats in 2017.

Natuurcentrum Arnhem (in oprichting)

Rechtsvorm

Stichting

Risicoprofiel

Nog niet bekend

Doel

Natuurcentrum Arnhem ondersteunt de ontwikkeling van de duurzame samenleving door informatie, lessen en cursussen. Daarnaast verzorgt het Natuurcentrum  natuur- en milieueducatie voor de basisscholen in Arnhem. Vanaf 1 januari 2017 gaat het Natuurcentrum als zelfstandige organisatie verder. Prestatieafspraken worden gemaakt om de natuureducatie voort te zetten.

Overige partijen

Deze zijn opgenomen in de bij dit programma behorende taakvelden.

Belangrijke raadsonderwerpen

  • Integraal Huisvestingsplan primair onderwijs + Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs;
  • nieuw gemeentelijk plan Onderwijsachterstanden (2017);
  • vervolg Regionaal Bureau Leerlingzaken Midden-Gelre vanaf 1 augustus 2017;
  • vervolg Regionaal educatieplan Midden-Gelderland 2015-2017.

Actuele beleidskaders

Overige,actuele beleidskaders zijn verder opgenomen bij de bij dit programma behorende taakvelden.

Regulier programma 4. Educatie

Rekening

Begroting 2016

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2015

Geamendeerde

t/m Raad (18-7-'16)

2017

2018

2019

2020

Bedragen x € 1.000

Middelen

Lasten totaal

38.499

42.216

41.346

29.440

28.845

31.960

31.580

Baten totaal

7.468

14.509

14.509

6.365

6.445

6.524

6.524

Totaal saldo van baten en lasten

-31.031

-27.707

-26.837

-23.075

-22.401

-25.436

-25.056

Mutaties reserves:

Toevoegingen aan reserves

8.550

3.976

5.229

4.389

4.599

1.875

2.132

Onttrekkingen aan reserves

7.308

540

665

1.198

3.571

4.587

4.581

Mutaties reserves

-1.242

-3.436

-4.564

-3.191

-1.028

2.713

2.450

Resultaat

-32.273

-31.143

-31.401

-26.266

-23.428

-22.723

-22.606

Toelichting mutaties baten en lasten 2017 t.o.v. 2016 (t/m Raad 18 jui 2016)

Bedrag

Bedragen x € 1.000

Lasten

Bestedings- en bezuiningsvoorstellen

- Correctie kapitaallasten bestaande activa

8

- Actualisatie kapitaallasten MIP 2016-2020

182

- Tekort op gebruikersexploitatie MFC (zie ook R 5)

50

- Invulling nog te realiseren bezuinigingstaakstelling op VGGM, Brandweer-GGD-Kazerne-JGZ (zie ook R1, R6 en R7)

2

Bestaand beleid

- Ontwikkeling bestaande kapitaallasten

130

- Overheveling budget leerlingenvervoer naar regulier programma 6 agv Bundeling doelgroepenvervoer

-1.494

- Vrijvallende middelen ter financiering toekomstige huisvesting onderwijs

1.000

- MJPB 2016-2019 Terugdringen schooluitval

400

- Coalitieakkoord 2014 afspraak O2 Leerrecht kinderen vanaf 2,5 jaar

400

- Effect aanbesteding leerlingvervoer

-250

- Budget herbouw Kringloop

154

- Eenmalige middelen in 2016 voor haalbaarheidsonderzoek SO

-125

- Coalitieakkooord 2014, afspraak O4 Budget verstrekken biblotheekpasjes kinderen < 18 jaar

100

- Actualisatie capaciteitsbegroting

-52

- Diversen

21

Wijken

- Uitname middelen naar de wijken

-12.432

Totaal mutaties lasten

-11.906

Baten

Bestedings- en bezuiningsvoorstellen

- Tekort op gebruikersexploitatie MFC (zie ook R5)

-135

Bestaand beleid

- Eenmalige verzekeringsbijdrage in 2016 Kringloop

-798

- Diversen

7

Wijken

- Uitname middelen naar de wijken

-7.218

Totaal mutaties baten

-8.144

Totaal mutaties baten en lasten 2017 t.o.v. 2016 (t/m Raad 18 juli 2016)

3.762

Mutaties reserves 2017

Bedrag

Bedragen x € 1.000

Toevoegingen

- BR Onderwijs: Actualisatie (Rb 30-09-2013)

3

- BR Onderwijs: Toevoegen BR verzelfst. Domein (Rb 03-11-2014)

83

- BR Onderwijs: Actualisatie bestaande activa (Rb 29-06-2015)

6.069

- BR Onderwijs: Actualisatie MIP (MJPB 2016-2019)

-2.918

- BR Onderwijs: Kapitaallasten bestaand activa (Rb 30-05-2016)

180

- BR Onderwijs: Kapitaallasten actualisatie MIP (Rb 30-05-2016)

1.146

- BR onderwijs MJPB 2017-2020, toevoeging Actualisatie kapitaallasten MIP 2016-2020

-174

Totaal mutaties toevoegingen

4.389

Onttrekkingen

- BR Onderwijs: Samenvoegen met BR brede scholen (Rb 03-11-2014)

45

- BR Onderwijs: Herbouw basisschool de Kringloop (Rb 26-05-2015)

244

- BR Onderwijs: Ruimte ten gunste van de algemene middelen (MJPB 2016-2019)

900

- BR Onderwijs: MJPB 2017-2020, Onttrekking agv correctie kapitaallasten bestaande activa

8

Totaal mutaties onttrekkingen

1.197

Totaal mutaties reserves

-3.191

Wijkverdeling (lasten)

90€ 3.848Malburgen€ 1.259Noordoost€ 1.116De Laar/Elden€ 1.128Noordwest€ 1.534Presikhaaf€ 1.324Schuytgraaf/Elderveld€ 1.016Vredenburg, Kronenburg, Rijkerswoerd€ 1.206Centrum, Spijkerkwartier, Arnhemse Broek

Lasten per taakveld

Educatie

Begroting

Meerjarenraming

2017

2018

2019

2020

Bedragen x € 1000

Middelen

Onderwijsbeleid en leerlingzaken

4.674

4.636

4.634

4.639

Onderwijshuisvesting

24.765

24.209

27.326

26.941

Totaal

29.440

28.845

31.960

31.580