Milieubeheer

Energie en duurzaamheid:

• Programma Van Wijken Weten: veranderopgave Wijksturing in uitvoering;
• Diverse reguliere taakvelden:

Economische agenda (T3.1), Woonvisie(T8.3), Ruimtelijk beleid (T8.1), Afvalbeleid (T7.3), Klimaatadaptatie, Stadslandbouw (T5.7), Evenementenvisie (T3.1), gemeentelijk vastgoed (T8.2), gebiedsontwikkeling (T8.1), openbare verlichting (T2.1), mobiliteit (T2.5) en openbare ruimte (T2.1)

Luchtkwaliteit:

• Programma Stad op de kaart: veranderopgave Elektricity.

Alle activiteiten met betrekking tot luchtkwaliteit worden gecoördineerd via het programma New Eenergy made in [Arnhem];

• Taakvelden mobiliteit: OV (T2.1 en T2.5) en doelgroepenvervoer (T6.6).

Voor elektrisch rijden wordt vooral samengewerkt met Mobiliteit en Openbare Ruimte (laadinfrastructuur);

• R3 Economie, T3.1 Economische ontwikkeling.

Om een omslag naar nul emissie vervoer te stimuleren wordt ook samengewerkt met het beleidsveld Economie: waterstof-elektrische voertuigen;

• Informatievoorziening en voorlichting op het gebied van luchtkwaliteit loopt via de wijkplatforms.

Bodem en ondergrond:
Samenhang met de volgende programma's en veranderopgaven:

• Bodem en Ontwikkeling: T8.3 Wonen en Bouwen,
• Ondergrond: T7.4  (EMIA)
• Bodembeheer via: T2.1 Verkeer en Vervoer, T5.7 Openbaar Groen, T7.2 Riolering.
• Programma Stad op de kaart: veranderopgave Elektricity:

Samenwerking met partners op regionaal, provinciaal en rijksniveau (Gelders ondergrond Overleg, Regulier bodemoverleg Provincie, Arnhem en Nijmegen, VNG, VNG-werkgroep Bodem, Programmateam Bodemconvenant 2016-2020.

Geluidhinder:
Voor de voorbereiding van het nieuwe actieplan en de visie op geluidsmaatregelen langs het spoor wordt samengewerkt met de ODRA en Ruimtelijke ordening (T8.1)

Externe veiligheid:
Samenhang met T1.2 (Openbare orde en veiligheid) en T8.1 (Ruimtelijke ordening).

Milieuhandhaving

• Bezuinigingstaakstelling ODRA:

Per 2017 geldt een taakstelling van in totaal € 600.000 structureel op het budget voor ODRA. Een klein deel van deze taakstelling wordt ingevuld door te korten op de preventieve milieucontroles bij bedrijven. Het gaat om bedrijven in de laagste risico-categorieën. Deze worden voortaan niet meer cyclisch gecontroleerd, maar alleen op basis van klachten en meldingen. Een groter deel van de taakstelling wordt ingevuld met het schrappen van ICT-kosten die nodig waren voor de aanschaf en implementatie van een nieuw zaaksysteem dat ODRA gebruikt voor al haar milieu- en bouwtaken.

Milieubeheer
Energie en duurzaamheid
Raadsonderwerpen:

• De te verwachten besluiten vallen binnen programma New energy made in Arnhem, dus geen nieuwe raadsonderwerpen.

Actuele beleidskaders:

• SER Energieakkoord
• Gelders Energieakkoord
• Provinciale Omgevingsvisie
• Programmaplan New energy made in Arnhem
• Structuurvisie 2020-2040
• Warmtewet
• Wet op Ruimtelijke ordening-Wro

Luchtkwaliteit
Actuele beleidskaders

• Nationaal Samenwerkingsprogramma NSL tot en met 2017
• Gemeentelijk: New Energy made in [Arnhem]

Bodem en ondergrond
Actuele beleidskaders

• Actualisatie Bodembeheernota.
• Actualisatie interferentiegebieden t.b.v. bodemenergie i.h.k.v. het Masterplan Bodemenergie

Gemeente:

• Beleidsnota bodem 2012, Provincie Gelderland, gemeente Arnhem en gemeente Nijmegen (2012);
• Nota Bodembeheer, gemeente Arnhem en Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA) (2011);
• Masterplan Ondergrond/WKO (2010);
• Structuurvisie Arnhem 2020-2040, paragraaf 2.5 Energie/WKO (2012);
• Rijk/provincie:

Convenant Bodem en Ondergrond 2016-2020

Geluidhinder:
Raadsonderwerpen

• Aangepast Geluidbeleidsplan, naar aanleiding van analyse in 2016;
• Visie geluidmaatregelen langs de sporen in Arnhem.

Actuele beleidskaders

• Wet geluidhinder;
• Omgevingswet (in wording).

Gemeente:

• Geluidbeleidsplan (wordt in 2017 aangepast);
• Actieplan Omgevingslawaai (2013) wordt in 2018 geactualiseerd.

Externe veiligheid:

• Beleidsplan externe veiligheid van 9 maart 2015

Milieuhandhaving

Raadsonderwerpen

• Jaarstukken ODRA 201;
• Begroting ODRA 2018;

• Koersnota Handhaving (amendement Rechte rug (2): Met ambitie de overlast te lijf).

Actuele beleidskaders

• Koersnota vergunningverlening en handhaving fysiek domein.

Milieubeheer/verbonden partijen
ODRA
Bodem en ondergrond:

• handhavingstaken Wbb en bodemtoets- en toezichtstaken WABO.

Geluidhinder:

• voorbereiding Actieplan Omgevingslawaai; saneringsopdrachten; handhavingstaken.

Zie verder paragraaf Verbonden partijen.
VGGM
Externe veiligheid:

• In het kader van de verantwoording van het groepsrisico wordt er een advies aan de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden (VGGM) en brandweer gevraagd.

Zie verder de paragraaf Verbonden partijen.

Milieubeheer/overige partners
Energie en duurzaamheid:

• In het netwerk Energie made in Arnhem zijn meer dan 120 partners betrokken, van onderwijs, onderzoek, instellingen, ondernemers, overheden en ondernemende burgers.

Luchtkwaliteit:

• Provincie Gelderland, gemeente Nijmegen, regiogemeenten

Geluidhinder:

• Prorail

Milieuhandhaving/verbonden partij

ODRA

• voert voor Arnhem de milieuvergunningverlening en -handhaving uit op basis van een Dienstverleningsovereenkomst en jaarlijks Werkprogramma.

Zie verder de paragraaf Verbonden partijen.

Milieubeheer

Energie en duurzaamheid

• De tussentijdse evaluatie van het landelijke SER akkoord en een nationaal energierapport met beleidslijnen voor de energievoorziening na 2023 kunnen invloed hebben op het gemeentelijk beleid;
• In 2017 zullen de ruimtelijke procedures voor de eerste locaties voor zonnevelden worden en zijn doorlopen;
• In 2017 zullen de ruimtelijke procedures voor voor de realisatie van vier windmolens worden doorlopen;
• Er is een duurzame woonwijk in veld 3 Schuytgraaf ontwikkeld, en is een Arnhemse wijk pilot voor de 'Wijk van de toekomst' (Gelders Energieakkoord);
• Het regionale energieloket draait; hiervoor worden wijkambassadeurs geworven en is een bewustwordings-campagne aan de gang;
• Het warmtenet speelt een belangrijke rol bij het invulling geven aan de gasloze wijken van de toekomst;
• De gemeentelijke energieinkoop is regionaal, duurzaam aanbesteed per 1 januari 2018. De gemeente Arnhem is voornemens mee te gaan doen aan de regionale aanbesteding van de inkoop van elektriciteit en gas. Maximaal 17 gemeenten zullen meedoen. Het project is opgenomen in het programma New Energy Made in Arnhem dat op 28 september 2015 door de gemeenteraad is vastgesteld. Deze aanbesteding gaat vanaf 1 januari 2018 extra geld kosten. De extra kosten lopen naar verwachting op van ca € 80.000 per jaar in 2018 tot mogelijk € 200.000 per jaar vanaf 2023. Binnen de budgetten voor huisvesting en facilitaire zaken is er voor de vergroening van elektriciteit en gas structureel € 30.000 beschikbaar. Voorgesteld wordt om deze middelen toe te voegen aan de BR duurzame energie. De extra kosten voor inkoop en elektriciteit doen zich pas vanaf 2018 voor. Voorgesteld wordt de extra kosten voor de aanbesteding te onttrekken aan de BR duurzame energie. Het resterende deel (ca € 40.000 per jaar in 2019 en mogelijk oplopend tot € 170.000 in 2023) wordt gevonden binnen het huidige budget van Energy Made in Arnhem;
• Gemeentelijk vastgoed: er worden en zijn al veel maatregelen genomen voor het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed. Vanaf 2017 worden fasegewijs de verduurzamingsmaatregelen structureel opgenomen in de meerjarenonderhoudsplanning mits dit past binnen de financiële kaders. De maatregelen vallen zoveel als mogelijk samen met het natuurlijke vervangingsmoment.

Luchtkwaliteit:

• Belangrijkste ontwikkelingen die een impact hebben in Arnhem: verschoning van de mobiliteit. Daarvoor wordt regionaal samengewerkt met verschillende partijen (Nijmegen en Provincie) om invloed te hebben op deze ontwikkelingen. Ook wordt steeds meer samenwerking gezocht met steden in Nord Rhein Westfalen;
• Bij gebleken positieve resultaten van de geplaatste fijnstofmeters in de stad zal bekeken worden hoe deze ondersteunend kunnen zijn aan de nog op te stellen luchtkwaliteitsagenda;
• Belangrijke ontwikkeling op het gebied van regelgeving is de komst van het PAS: een landelijk programma om de stikstofdepositie te reguleren. Dit heeft een belangrijk effect op bestemmingsplannen die veel nieuwe uitstoot van stikstofoxiden veroorzaken.

Bodem en ondergrond

• Bodembudget: voor het uitvoeren van de Arnhemse bodemtaken en de programmering van de bodemopgave wordt in de periode 2016-2020 jaarlijks € 484.000 ontvangen (in plaats van € 884.000 in de periode 2010-2015);

Het Bodemconvenant 2016-2020 biedt de mogelijkheid om aanvullend budget aan te vragen. Voor 2016-2017 is dit aangevraagd, omdat de Doeluitkering Bodem (DUB) niet voldoende is voor de grote opgave die Arnhem heeft. Het Aanvullend Bodembudget (totaal € 823.256) is toegekend en wordt in 2016-2020 in jaarlijkse termijnen toegevoegd aan het gemeentefonds. Via de MJPB wordt het budget, evenals de DUB, toegekend aan het beleidsveld Bodem & Ondergrond. Voor de periode 2018-2020 kan eind 2017 weer een onderbouwde aanvraag gedaan worden;

• Omgevingswet: in 2017 zal steeds meer duidelijk worden over de Omgevingswet. Ook voor het taakveld Bodem & Ondergrond heeft de Omgevingswet gevolgen. Het is belangrijk om zich voor te bereiden op de nieuwe wetgeving door goed zicht te hebben op de huidige bodemkwaliteit en zoveel mogelijk de locaties met risico's vast te leggen en waar mogelijk te saneren of beheren. De bodemsituatie kan worden opgenomen in de Omgevingsplannen;
• Risico's van lood in de bodem: uit recent onderzoek is steeds meer bekend over de risico's van lood in de bodem op de gezondheid voor jonge kinderen. Op landelijk niveau worden hiervoor nu richtlijnen opgesteld. Hierbij zijn ook de GGD's betrokken. In 2016 is gestart met een inventarisatie van gevolgen van de inzichten/ontwikkeling voor de Arnhemse locaties. De focus ligt daarbij vooral op goede communicatie en gebruiksadviezen;

• Nieuwe stoffen: hoe gaan we om met andere stoffen dan we gewend zijn, wat doen we met nieuwe inzichten ten aanzien van stoffen die we al een tijdje kennen? Hoe zorgen we ervoor dat we het bodem-watersysteem optimaal kunnen blijven gebruiken voor de functies die we willen of nodig hebben in een gebied? Dit zijn vragen die de komende tijd op ons pad komen. We volgen daarbij de landelijke discussies;

• Verwijdering asbestdaken in relatie tot bodemverontreiniging: voor 2024 moeten alle asbestdaken zijn verwijderd; vaak zal door verwering van de asbestdaken ook de bodem verontreinigd zijn. Aansluiting wordt gezocht bij de verwijderingsoperatie van de asbestdaken om tegelijkertijd de ter plaatse ontstane bodemverontreiniging met asbest te saneren.

Geluidhinder

• De nieuwe regelgeving op het gebied van geluid wordt in eerste instantie gevoeld langs de sporen in Arnhem. Daarvoor wordt een nieuw saneringsprogramma opgezet door ProRail. Arnhem zorg met een sterke bestuurlijke visie voor voldoende sturing;
• Om te anticiperen op de wijzigingen voor gemeentelijke wegen, wordt de analyse van 2016 omgezet in beleid dat aansluit bij de wettelijke ontwikkelingen (Omgevingswet).

Externe veiligheid

• Door de komst van de Omgevingswet in 2019 zullen de normen voor externe veiligheid wijzigen en meer gestandaardiseerd worden. Goederenemplacementen zijn dan niet meer vergunningplichtig, maar vallen onder algemene regels;
• Door het stellen van algemene regels op dit moment wordt er al rekening gehouden met de komst van de Omgevingswet.

Milieuhandhaving

• Voorbereiding op de komst van de Omgevingswet;
• Uitschrijven bestuurlijke boetes:er kunnen meer inkomsten worden gegenereerd door het uitschrijven van bestuurlijke boetes. Daarmee kunnen zelf en direct boetes worden geïnd in plaats van het CJI (Centraal Justitieel Incassobureau). Dit levert structureel € 15.000 op;
• Aangenomen amendement tijdens de raadsbehandeling van de MJPB 2017-2020 dd 7 juni 2016:
  Het college komt vóór 1 mei 2017 met de Koersnota Handhaving (zie ook alinea Raadsonderwerpen en actuele kaders).Hierin wordt onder andere helder beschreven bij welke onderwerpen/knelpunten - door middel van meer handhaving - overlast kan worden beperkt en het gevoel van veiligheid kan worden vergroot; inclusief de financiële consequenties daarvan (amendement Rechte rug (2): Met ambitie de overlast te lijf).

Energie en duurzaamheid:

• Monitoring prestaties programma New energy made in Arnhem.

Toelichting
Tot 2020 levert dit de volgende resultaten op:

• 125.000 zonnepanelen op daken;
• 5 grondgebonden zonnevelden met gemiddeld 8.000 zonnepanelen;
• 475.000 Gigajoule extra stadswarmte (tot een totaal van 789.000 GJ);
• 4 windturbines;
• Inzet van 2 Trolley 2.0 bussen in dienstregeling;
• Uitbreiding bijdrage duurzame brandstoffen tot 305.000 Gigajoule;
• Verduurzamen van gemeentelijk wagenpark, gemeentelijke afvalstromen, catering, inkoop en aanbesteding.

Luchtkwaliteit:

• 10% reductie van roet en NOx (stikstofoxiden) in 2020, ten opzichte van 2015.

Bodem:

• Aantal bodemverontreinigingen met risico's (humaan & milieu)  

Toelichting
Het wegnemen/beperken van risico's en belemmeringen door bodemverontreiniging.:
De bodem van de stad geschikt maken en houden om op te wonen en te werken; de Ondergrond in te zetten bij de klimaatadaptatie en als duurzame bron van energie.
Door nieuw onderzoek en/of nieuwe inzichten daalt het aantal locaties nooit tot 0; door de loodproblematiek is een tijdelijke toename niet uit te sluiten.De overgang van actief saneren naar actief beheren zal een minder sturende rol tot gevolg hebben. Aantallen, tijd en resultaat zijn niet hard te sturen maar wel actief te beïnvloeden. Een hierop toegespitste indicator is daarom niet concreet benoembaar. Met dit actief bodembeheer is echter wel een significant resultaat te bewerkstelligen

Geluidhinder:

• Aantal ernstig gehinderden ten gevolge van wegverkeerslawaai

Toelichting
Indicator uit het Actieplan Omgevingslawaai die eens per 5 jaar wordt gemonitord. In 2012 was het aantal ernstig gehinderden ten gevolge van wegverkeerslawaai in heel Arnhem ongeveer 5000. Volgende meetjaar: 2017.

• Aantal ernstig slaapgestoorde inwoners ten gevolge van wegverkeerslawaai.

Toelichting
Indicator uit het Actieplan Omgevingslawaai die eens per 5 jaar wordt gemonitord. In 2012 was het aantal ernstig slaapgestoorde inwoners ten gevolge van wegverkeerslawaai in heel Arnhem ongeveer 1500. Volgende meetjaar: 2017.

Externe veiligheid:

• Aantal malen afgeweken van het externe veiligheidsrisico in woonwijken.

Milieubeheer
Energie en duurzaamheid:

• De voortgang van het programmaplan New energy made in Arnhem wordt jaarlijks gemonitord. Deze monitoring is gelieerd aan die van het Gelders Energieakkoord.

Luchtkwaliteit:

• Emissies van roet en stikstofoxiden in Arnhem zijn gerelateerd aan verkeer. De groei en ontwikkelingen in het verkeer worden gebruikt om de doelstelling van 10 % reductie te volgen. Dit gebeurt met de Regionale Verkeers- en Milieukaart.

Bodem en ondergrond:

• Met het Bodeminformatiesysteem (BIS) worden prestaties gemonitord.

Geluidhinder:

• Voor de monitoring van geluidhinder is een landelijk instrument voorhanden: de geluidkaarten en actieplan in het kader van Omgevingslawaai (Wet Milieubeheer). Deze kaarten worden in 2017 gepubliceerd.

Externe veiligheid:

• Behalen doelen is afhankelijk van ruimtelijke ontwikkelingen; deze worden gevolgd.

Milieuhandhaving

• Rapportages ODRA.