Arnhem biedt de dynamiek van de stad in combinatie met de rust en de ruimte van het groen in en rondom de stad. Arnhem is een sterk merk en deze MJPB bevestigt de ambitie van de gemeente om op basis van de dynamiek van de stad, samen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en publieke en private partners de komende jaren te werken aan de verdere ontwikkeling van stad en wijken.
Arnhem blijft daarbij dicht bij haar oorsprong en karakter en tegelijk gaat de gemeente op een nieuwe manier aan de slag, waarbij de vraag vanuit inwoners en bedrijven leidend is en verbinding wordt gezocht om de doelen te bereiken in verschillende coalities met andere overheden.
Het gaat er om dat de gemeente nog meer de mogelijkheden van deze tijd en ieders kennis en capaciteiten benut om de uitdagingen aan te kunnen. De stad sterker maken vraagt dan ook denken vanuit hoe inwoners zich in de regio verplaatsen, waar ze werken en recreëren (daily urban systems) en hoe verschillende partijen hierin samenwerken. Daarbinnen past een overheid die niet op grote afstand wikt en beschikt maar een overheid die zich open en nieuwsgierig opstelt naar burgers en bedrijven, waarderend is in de bijdragen die uit de samenleving worden aangedragen en de hindermacht van systemen en instituties terugdringt en waar nodig neutraliseert. Niet het systeem maar de bedoeling is leidend.
De lijn van de vastgestelde Perspectiefnota 2017-2020 is:
Sturen vanuit wat nodig is om de wijken gezond te houden en tegelijk de kwaliteit van Arnhem als gewilde stad in de regio verder te versterken.
Met het programma Van Wijken Weten en de daarin opgenomen veranderopgaven geeft de gemeente haar ambitie vorm om te willen sturen vanuit de leefwereld van inwoners. Niet alleen om inwoners (meer) invloed te geven op hun directe leefomgeving maar ook om als gemeente goede keuzes te maken in de uitvoering. Deze beweging wordt ook wel ‘vermaatschappelijking’ genoemd. Met deze vermaatschappelijking beogen wij een grotere betrokkenheid, inzet van inwoners, overnemen van maatschappelijke initiatieven door inwoners en/of de markt.
Met het programma Stad op de kaart en de daarin opgenomen veranderopgaven wil de gemeente samen met de partijen in de stad en breder het stedelijk netwerk bijdragen aan een Arnhem als een belangrijk knooppunt in Oost-Nederland. Een gewilde stad op het gebied van creativiteit en cultuur, innovatie op energie, mobiliteit, transport, toegepaste kennis, en een heerlijke woonstad met vitale wijken. Met o.a. een Economic Board wordt gewerkt aan het benutten van kansen voor de ontwikkeling van de economie.
In onderstaande lemniscaat is grafisch weergegeven hoe de veranderopgaven zowel effect hebben op én de stad als geheel én de wijken.
Nieuwe inrichting MJPB
Deze Meerjarenprogrammabegroting (MJPB) is anders dan andere jaren.
Niet alleen wil de gemeente Arnhem aangeven hoe zij in de periode 2017-2020 concreet gaat werken aan het realiseren van de doelen van het gemeentelijk beleid, maar vooral ook hoe zij gaat sturen op de samenhang in de stad met de wijken. De keuze voor de programma's Van Wijken Weten en Stad op de Kaart met de daarin opgenomen veranderopgaven is in deze MJPB vertaald in:
- 2 Programma's met 8 veranderopgaven
In deze veranderopgaven zijn de opgaven en de beleidsdoelen geformuleerd die van invloed zijn op de diverse taken van de gemeente en de daarbij betrokken budgetten.
- 10 Reguliere programma's (STAD)
In de Reguliere programma's zijn de taken, de ambitie, de beleidskaders en de daarbij behorende budgetten op stedelijk niveau opgenomen. In een toegevoegde tabel wordt inzichtelijk gemaakt welke budgetten vanuit de voormalige reguliere programma's zijn ondergebracht in de budgetten voor de wijkprogramma's.
- 8 Wijkprogramma's (WIJK).
In de acht wijk/gebiedsprogramma s, veelal een bundeling van wijken, zijn de wijkdoelen per wijk opgenomen. Deze zijn voorlopig gebaseerd op de wijkactieplannen 2016/17, die als springplank gaan dienen voor het realiseren van de nieuwe wijkplannen en bijbehorende begrotingen. In de wijken ligt de opgave om, passend bij het profiel van de wijk en de door bewoners zelf benoemde opgaven in de woon,- en leefomgeving, de beschikbare middelen zodanig in te zetten, dat ze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de wijk, maar ook van de stad als geheel. Het jaar 2017 zal een verkennend jaar zijn waarin de wijkprogramma s nader kunnen worden uitgewerkt.
Arnhemse doelenboom
De in de Perspectiefnota genoemde publieke waarden als toetsstenen (bladzijde 11) zijn de basis voor de Arnhemse doelenboom. De Arnhemse hoofddoelen van beleid worden in 1.4 toegelicht.
- In de MJPB wordt de samenhang tussen de Arnhemse hoofddoelen, de beleidsdoelen in de veranderopgaven en in de reguliere opgaven in beeld gebracht;
- In de prestatiedoelen van de reguliere programma's en de beoogde prestaties in de taakvelden die onder een regulier programma vallen, wordt de uitwerking meer concreet vertaald;
- In de wijkprogramma's zijn de wijkdoelen per wijk opgenomen. Deze zijn voorlopig gebaseerd op de Wijkactieplannen 2016/2017.
Landelijk voorgeschreven taakveldenbegroting en indicatorenset BBV
- Vanuit het Besluit begroting en verantwoording (BBV) is ten behoeve van de onderlinge vergelijkbaarheid van gemeenten voorgeschreven om een taakveldenbegroting op te stellen. In de Perspectiefnota is besloten om de huidige producten in de Arnhemse reguliere programma's te vertalen naar deze taakvelden. Daarnaast wordt in de MJPB een totaaloverzicht van de taakveldenbegroting opgenomen;
- Tevens schrijft het BBV een landelijke indicatorenset voor. Deze indicatorenset wordt als bijlage in de begroting opgenomen.
Financieel perspectief
In de Perspectiefnota 2017-2020 is aangegeven dat voor het eerst sinds de crisis het financiële beeld van Arnhem zich wat positiever ontwikkelt dan voorgaande jaren. In de brief "Voorbereiding MJPB 2017-2020: een tussenstand" dd 28 juni 2016 is toegelicht dat de financiële ruimte nog verder is toegenomen door de groei van de uitkering uit het gemeentefonds en de financiële ruimte die is ontstaan door de aanhoudende daling van de rente.
Dit heeft ertoe geleid om de aanvankelijke taakstelling van € 10 miljoen, te bereiken met het programma Van Wijken Weten, te heroverwegen. Hiermee kan in lijn met de aangenomen motie "Neem de tijd voor Van Wijken Weten" de transitie naar wijksturing vanuit de bedoeling worden vormgegeven zonder de druk van een aanmerkelijke taakstelling.
Meer inhoudelijke informatie is te vinden in de rubriek Financiën, onderdeel Ontwikkelingen in het financiële kader.
Aangenomen amendementen
Op 7 november 2016 is de MJPB 2017-2020 door de gemeenteraad behandeld en vastgesteld (zie raadsbesluit van 7 november 2016).
De volgende, aangenomen amendementen zijn in deze geamendeerde MJPB 2017-2020 verwerkt:
- amendement "Financiën New Energy Made in Arnhem daar inzetten waar het maximaal rendeert" (16A38):
verwerkt in programma Programma Stad op de kaart, veranderopgave Arnhem ElektriCity;
- amendement "Rechte rug (1); verlagen parkeertarieven"(16A40g):
verwerkt in hoofdstuk Ontwikkelingen in het financiële kader, alinea 2.3 Knelpunten en oplossingen, kopje Toezegging meeropbrengst betaald avondparkeren;
- amendement "Rechte rug (2); met ambitie de overlast te lijf" (16A41):
verwerkt in Regulier programma (STAD) Gezondheid en milieu onder alinea Ambitie, kopje Handhaving;
De tekst uit de amendementen die betrekking hebben op de MJPB 2017-2020, is in deze geamendeerde MJPB in het rood weergegeven met daarbij een hyperlink naar het betreffende amendement.
Aangenomen moties
De volgende moties zijn tijdens de raadsbehandeling van de MJPB 2017-2020 op 7 november 2016 door de raad aangenomen: